Waterschapshuis helpt waterschappen bij digitale transformatie
Myriam Vlug werkt als coördinator Leren en Ontwikkelen binnen het programma Innovatie en Transformatie van Het Waterschapshuis (hWh). In die rol helpt zij de waterschappen bij de digitale transformatie. Dat is volgens haar hard nodig: “Digitale transformatie is geen doel op zich, maar hard nodig om waterschapstaken ook in de toekomst zo goed mogelijk te blijven uitvoeren.”
Als het gaat over digitale transformatie, denken waterschappers volgens Myriam Vlug nog vaak aan het verbeteren en optimaliseren van bestaande processen. Dat is een misvatting. “Digitale transformatie houdt in dat je het werk echt anders gaat doen; datagedreven werken op basis van de mogelijkheden die nieuwe digitale ontwikkelingen bieden. Denk aan het toenemende gebruik van kunstmatige intelligentie, het opslaan, verwerken en analyseren van grote hoeveelheden data, datagedreven besluitvorming en dergelijke.”
Complexe wateropgaven
Die omslag is volgens Myriam Vlug nodig om de steeds complexere wateropgaven op te lossen, en dat met een krimpend personeelsbestand. Digitale transformatie is daarmee volgens haar absoluut geen IT-feestje, maar niets minder dan een noodzakelijke verandering in de manier waarop waterschappen en medewerkers hun taken uitoefenen. Een toenemend aantal medewerkers bij de waterschappen ziet hier gelukkig het belang van in. Myriam Vlug: “Het is de taak van HWH om waterschappen hierbij te ondersteunen.”
Digitale leerlijn
Het Waterschapshuis heeft in het nabije verleden al de nodige activiteiten verricht om waterschappen te helpen bij de digitale transformatie, onder meer via een digitale leerlijn en zogenoemde leerinterventies met bestuurders, managers en medewerkers. Om de activiteiten optimaal aan te laten sluiten bij de behoeften van de waterschappen, is er sinds 2025 het DIT-beraad (Digitale Innovatie en Transformatie, red.). Hierin zijn alle 21 waterschappen vertegenwoordigd. De deelnemers aan dit beraad geven aan waar de waterschappen de komende tijd mee geholpen willen worden. Daarvoor wordt op dit ogenblik een jaarplan opgesteld met doelen, resultaten en bijbehorende activiteiten.
De ‘Vaarkaart digitale transformatie’ (pdf, 5,9MB) is een initiatief van de Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis. De vaarkaart is opgesteld in samenwerking met alle waterschappen.
De Vaarkaart is een koersdocument en beschrijft de bestuurlijke visie op de digitale transformatie voor de 21 waterschappen. Naast deze publicatie is er ook een daadwerkelijke Vaarkaart ontwikkeld in bordspelvorm met “flessenpost”-kaarten. Deze Vaarkaart en flessenpost zijn samen een gespreksstarter over alle facetten van die digitale transformatie voor de waterschappen. De vaarkaart kan door waterschappen worden gebruikt om binnen het bestuur, het managementteam en/of binnen verschillende afdelingen het gesprek over de digitale transformatie te voeren.
Ontwikkelmakelaar
Op verzoek van het DIT-beraad gaat HWH invulling geven aan een ontwikkelmakelaarsfunctie. Deze ontwikkelmakelaar moet inzicht geven in wat er op het gebied van digitale transformatie al gebeurt bij de waterschappen en op de markt. Het doel: organisaties en mensen bij elkaar te brengen om kennis en opgedane ervaringen te delen. Myriam Vlug: “Er gebeurt al van alles bij de waterschappen, maar er bleek grote behoefte te zijn aan een schakel die deze activiteiten aan elkaar verbindt.” Het komende jaar gaat HWH rond bepaalde thema’s ook impactlabs organiseren. Daarbij kun je denken aan datagedreven werken, het mogelijk maken van innovaties, toekomstdenken of digitale ethiek. Myriam Vlug: “Het uiteindelijke doel hiervan is dat er binnen de waterschappen communities ontstaan die over deze onderwerpen verder met elkaar van gedachten wisselen en elkaar erbij gaan helpen.”
Tot slot: volgens Myriam is digitale transformatie geen eindpunt, maar een gezamenlijke opgave die vraagt om bewustwording en aanpassing van iedereen binnen de waterschappen.
Waterschapshuis helpt waterschappen bij digitale transformatie
Myriam Vlug werkt als coördinator Leren en Ontwikkelen binnen het programma Innovatie en Transformatie van Het Waterschapshuis (hWh). In die rol helpt zij de waterschappen bij de digitale transformatie. Dat is volgens haar hard nodig: “Digitale transformatie is geen doel op zich, maar hard nodig om waterschapstaken ook in de toekomst zo goed mogelijk te blijven uitvoeren.”
Als waterschap wil je uiteraard dat je rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) optimaal functioneren. Optimalisatie betekent in dit geval: balanceren tussen steeds strengere zuiveringsdoelen, duurzaamheid en kosten. STOWA maakt wiskundige modellen toegankelijk die helpen het optimum te vinden voor het zuiveringsproces, maar bijvoorbeeld ook voor kosteneffectieve slibontwatering en lachgasreductie. AI blijkt daarbij steeds vaker een zeer nuttig hulpmiddel.
Als het gaat over digitale transformatie, denken waterschappers volgens Myriam Vlug nog vaak aan het verbeteren en optimaliseren van bestaande processen. Dat is een misvatting. “Digitale transformatie houdt in dat je het werk echt anders gaat doen; datagedreven werken op basis van de mogelijkheden die nieuwe digitale ontwikkelingen bieden. Denk aan het toenemende gebruik van kunstmatige intelligentie, het opslaan, verwerken en analyseren van grote hoeveelheden data, datagedreven besluitvorming en dergelijke.”
Complexe wateropgaven
Die omslag is volgens Myriam Vlug nodig om de steeds complexere wateropgaven op te lossen, en dat met een krimpend personeelsbestand. Digitale transformatie is daarmee volgens haar absoluut geen IT-feestje, maar niets minder dan een noodzakelijke verandering in de manier waarop waterschappen en medewerkers hun taken uitoefenen. Een toenemend aantal medewerkers bij de waterschappen ziet hier gelukkig het belang van in. Myriam Vlug: “Het is de taak van HWH om waterschappen hierbij te ondersteunen.”
Digitale leerlijn
Het Waterschapshuis heeft in het nabije verleden al de nodige activiteiten verricht om waterschappen te helpen bij de digitale transformatie, onder meer via een digitale leerlijn en zogenoemde leerinterventies met bestuurders, managers en medewerkers. Om de activiteiten optimaal aan te laten sluiten bij de behoeften van de waterschappen, is er sinds 2025 het DIT-beraad (Digitale Innovatie en Transformatie, red.). Hierin zijn alle 21 waterschappen vertegenwoordigd. De deelnemers aan dit beraad geven aan waar de waterschappen de komende tijd mee geholpen willen worden. Daarvoor wordt op dit ogenblik een jaarplan opgesteld met doelen, resultaten en bijbehorende activiteiten.
De ‘Vaarkaart digitale transformatie’ (pdf, 5,9MB) is een initiatief van de Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis. De vaarkaart is opgesteld in samenwerking met alle waterschappen.
De Vaarkaart is een koersdocument en beschrijft de bestuurlijke visie op de digitale transformatie voor de 21 waterschappen. Naast deze publicatie is er ook een daadwerkelijke Vaarkaart ontwikkeld in bordspelvorm met “flessenpost”-kaarten. Deze Vaarkaart en flessenpost zijn samen een gespreksstarter over alle facetten van die digitale transformatie voor de waterschappen. De vaarkaart kan door waterschappen worden gebruikt om binnen het bestuur, het managementteam en/of binnen verschillende afdelingen het gesprek over de digitale transformatie te voeren.
Ontwikkelmakelaar
Op verzoek van het DIT-beraad gaat HWH invulling geven aan een ontwikkelmakelaarsfunctie. Deze ontwikkelmakelaar moet inzicht geven in wat er op het gebied van digitale transformatie al gebeurt bij de waterschappen en op de markt. Het doel: organisaties en mensen bij elkaar te brengen om kennis en opgedane ervaringen te delen. Myriam Vlug: “Er gebeurt al van alles bij de waterschappen, maar er bleek grote behoefte te zijn aan een schakel die deze activiteiten aan elkaar verbindt.” Het komende jaar gaat HWH rond bepaalde thema’s ook impactlabs organiseren. Daarbij kun je denken aan datagedreven werken, het mogelijk maken van innovaties, toekomstdenken of digitale ethiek. Myriam Vlug: “Het uiteindelijke doel hiervan is dat er binnen de waterschappen communities ontstaan die over deze onderwerpen verder met elkaar van gedachten wisselen en elkaar erbij gaan helpen.”
Tot slot: volgens Myriam is digitale transformatie geen eindpunt, maar een gezamenlijke opgave die vraagt om bewustwording en aanpassing van iedereen binnen de waterschappen.
