Nadat Kuipers en Kroon de globale problematiek helder en indringend uit de doeken hadden gedaan, en daarbij richtingen hadden gegeven voor oplossingen, was het de beurt aan prof. dr. Tjeerd Bouma. Bouma, als biogeomorphologist werkzaam bij het NIOZ, en gespecialiseerd in delta’s en maritieme systemen, ging concreet in op de vraag wat we in Nederland kunnen doen om ons voor te bereiden op de effecten van klimatologische veranderingen, met name zeespiegelrijzing. Zijn waarschuwing: statische antwoorden (zoals het voortdurend (blijven) ophogen van onze dijken) volstaan niet meer als de dynamiek van het natuurlijke systeem zo sterk toeneemt. Maar de natuur kan ons helpen, aldus Bouma. Veerkracht is daarbij het sleutelwoord. Hij noemde enkele grotere en kleinere succesvolle voorbeelden van wat wordt genoemd ‘Bouwen met Natuur’ (Building with Nature). Onder meer de ‘Zandmotor’ bij Hoek van Holland. Hierbij wordt gebruik gemaakt van zeestromingen om zand op een natuurlijke manier via bezinking langs de kust te suppleren. Hij presenteerde zelf een idee hoe je bouwen met natuur kunt toepassen om de kustverdediging op orde te houden. Schorren en kwelders zijn buitendijkse gebieden die meegroeien met de stijging van de zeespiegel, omdat er steeds slib op wordt afgezet. Creëer, gebruik en benut deze buitendijkse gebieden voor onze kustverdediging, aldus Bouma. Dit soort fundamentele veranderingen zijn volgens hem absoluut nodig, maar vragen tijd, en vereisen visie en daadkracht. Daarbij zag hij een mooie rol weggelegd voor STOWA.

De zandmotor is een kunstmatig schiereiland voor de kust van 128 ha. Dit schiereiland zorgt ervoor dat de kust op natuurlijke wijze aangroeit. Bron en foto: Rijkswaterstaat