Gedragswetenschappen:
anders omgaan met water
Waterkwaliteit is niet iets van waterbeheerders alleen. We zijn met elkaar verantwoordelijk voor een goede waterkwaliteit. Maar hoe zorg je ervoor dat ook burgers en bedrijven hun steentje bijdragen en hun gedrag aanpassen - dingen doen, of juist nalaten - ten gunste van de waterkwaliteit? In dit project is gezocht naar het antwoord op deze vraag met als doel waterschappen te inspireren om de mogelijkheden om via ander gedrag de waterkwaliteit te verbeteren, te onderzoeken.
In het project hebben de onderzoekers ketenstudies uitgevoerd vanuit een gedragswetenschappelijk perspectief. Deze studies laten zien hoe actoren in een keten elkaars gedrag beïnvloeden. De resultaten zijn gepubliceerd in drie ketenrapporten en samengevat in een interactief stappenplan, getiteld Gedrag en Water (PDF, 2,3Mb).
Waterbeheerders zijn in workshops met eigen praktijkcasussen aan de slag gegaan om een begin te maken met het ontwikkelen van een gedragsaanpak. De deelnemers hebben inzicht gekregen in hoe beleidsdoelen vertaald kunnen worden naar gedragsdoelen en doelgedrag, en welke stappen er doorlopen kunnen worden om een interventie te ontwikkelen die helpt dit doelgedrag te realiseren.
De gedragsonderzoekers hebben ook enkele actieonderzoeken uitgevoerd. Hierbij gaan onderzoek en uitvoering hand in hand, waarbij ontwikkelde gedragsinterventies direct in de praktijk worden onderzocht en getest. Zo werden consumenten van een grote webwinkel verleid om bij de aanschaf van een duurzame wasmachine hun duurzame aankoop compleet te maken met de aankoop van een ‘guppy friend’, een waszak die microplastics invangt (met name van fleece kleding). Het tweede actieonderzoek betrof het inzamelen van medicijnresten bij apothekers om te zorgen dat er minder medicijnresten in het water terechtkomen.
Er werd tot slot een actieonderzoek uitgevoerd rond het werven van boeren voor een gratis adviesgesprek over beter bodembeheer, met als doel de uit- en afspoeling van nutriënten vanaf hun percelen te verminderen. Er werden daarvoor twee verschillende brieven gestuurd: een standaardbrief én een op basis van gedragswetenschappelijke inzichten aangepaste brief. Ook werd er onderzocht of nabellen een verschil in gedrag/bewustzijn opleverde. Vooral deze persoonlijke aanpak wierp vruchten af.
Het project heeft veel nieuwe inzichten opgeleverd over de bijdrage die gedragswetenschappen kunnen leveren aan het halen van kwaliteitsdoelen.
Meer weten? Ga naar www.stowa.nl/Kennisimpuls-gedrag
Alle resultaten van het project zijn te vinden onder het tabblad ‘Resultaten’.
Waterkwaliteit is niet iets van waterbeheerders alleen. We zijn met elkaar verantwoordelijk voor een goede waterkwaliteit. Maar hoe zorg je ervoor dat ook burgers en bedrijven hun steentje bijdragen en hun gedrag aanpassen - dingen doen, of juist nalaten - ten gunste van de waterkwaliteit? In dit project is gezocht naar het antwoord op deze vraag met als doel waterschappen te inspireren om de mogelijkheden om via ander gedrag de waterkwaliteit te verbeteren, te onderzoeken.
In het project hebben de onderzoekers ketenstudies uitgevoerd vanuit een gedragswetenschappelijk perspectief. Deze studies laten zien hoe actoren in een keten elkaars gedrag beïnvloeden. De resultaten zijn gepubliceerd in drie ketenrapporten en samengevat in een interactief stappenplan, getiteld Gedrag en Water (PDF, 2,3Mb).
Waterbeheerders zijn in workshops met eigen praktijkcasussen aan de slag gegaan om een begin te maken met het ontwikkelen van een gedragsaanpak. De deelnemers hebben inzicht gekregen in hoe beleidsdoelen vertaald kunnen worden naar gedragsdoelen en doelgedrag, en welke stappen er doorlopen kunnen worden om een interventie te ontwikkelen die helpt dit doelgedrag te realiseren.
De gedragsonderzoekers hebben ook enkele actieonderzoeken uitgevoerd. Hierbij gaan onderzoek en uitvoering hand in hand, waarbij ontwikkelde gedragsinterventies direct in de praktijk worden onderzocht en getest. Zo werden consumenten van een grote webwinkel verleid om bij de aanschaf van een duurzame wasmachine hun duurzame aankoop compleet te maken met de aankoop van een ‘guppy friend’, een waszak die microplastics invangt (met name van fleece kleding). Het tweede actieonderzoek betrof het inzamelen van medicijnresten bij apothekers om te zorgen dat er minder medicijnresten in het water terechtkomen.
Er werd tot slot een actieonderzoek uitgevoerd rond het werven van boeren voor een gratis adviesgesprek over beter bodembeheer, met als doel de uit- en afspoeling van nutriënten vanaf hun percelen te verminderen. Er werden daarvoor twee verschillende brieven gestuurd: een standaardbrief én een op basis van gedragswetenschappelijke inzichten aangepaste brief. Ook werd er onderzocht of nabellen een verschil in gedrag/bewustzijn opleverde. Vooral deze persoonlijke aanpak wierp vruchten af.
Het project heeft veel nieuwe inzichten opgeleverd over de bijdrage die gedragswetenschappen kunnen leveren aan het halen van kwaliteitsdoelen.
Meer weten? Ga naar www.stowa.nl/Kennisimpuls-gedrag
Alle resultaten van het project zijn te vinden onder het tabblad ‘Resultaten’.