Lees meer over Kaumera

“De einde afvalstatus in Nederland is een mooie start, maar nog belangrijker is het om Kaumera te registreren onder de Europese meststoffenverordening. Die aanvraag is ingediend en als we zijn toegelaten, volgen grote Europese klanten vanzelf. Daar ben ik van overtuigd.” Aan het woord is Harald Mikkelsen van Koppert Biological Systems.

In het kader van een Europees onderzoeksproject is er onlangs een mobiele Kaumera Extractie Installatie (KEI) naar Portugal vertrokken. De installatie is ontwikkeld in het kader van het multidisciplinaire onderzoeksproject Watermining, waarin gekeken wordt naar innovatieve, circulaire oplossingen voor het waterbeheer.

Koppert levert sinds 2019 de biostimulant Kaumera aan een Canadees landbouwproject. Er wordt 400.000 hectare aan gewassen bespoten met het product waardoor ze beter in staat zijn om nutriënten op te nemen. “In Nederland wordt het product toegepast door Koninklijke Maatschap de Wilhelminapolder, een groot landbouwbedrijf in Zeeland. Boeren kunnen daar zelf zien wat het product doet. Dat werkt altijd beter dan proefprojecten op kleinere schaal.”

Mikkelsen verwacht dat de verkoop van Kaumera een vlucht zal nemen als er minder natuurlijke mest beschikbaar zal komen. Dankzij Kaumera en stikstoffixerende bacteriën kan stikstof houdende mest worden verminderd. Daar is op dit moment grote behoefte aan. “Zodra we over de Europese registratie beschikken is het tijd voor een grootschalige introductie in de markt.”

Waterbeheerders in het buitenland kunnen met de mobiele installatie het extractieproces testen onder lokale omstandigheden. Het door de Europese Unie gefinancierde project staat onder leiding van de TU Delft, één van de partners in het Kaumera consortium. Intussen is in Faro gebleken dat onder de procescondities daar het gehalte droge stof groter is dan bij de installaties in Zutphen en Epe. Bij de TU Delft werken overigens nog steeds meerdere onderzoekers aan mogelijke andere toepassingen van Kaumera.

Lees meer over het project Watermining

Herman van der Kamp, voormalig business developer voor Kaumera, onderzocht de afgelopen jaren samen met collega’s en samenwerkingspartners welke producten voor welke markten het meest kansrijk zijn: “De ontdekking dat Kaumera vlamvertragend werkt, biedt ook mogelijkheden. Dankzij die eigenschap zou Kaumera bijvoorbeeld een vlamvertragende vulstof kunnen zijn voor in de bouw. Verder wordt Kaumera ook gebruikt in 3D printpasta.” Het nadeel van die toepassing is dat gebruikers de geur van Kaumera onprettig vinden. Van der Kamp: “Daar moet je dus een oplossing voor vinden en daar werkt het team dan hard aan.” Sowieso staat de productontwikkeling van de biostimulant ook nu nog niet stil. Bij Waterschap Rijn en IJssel start op de rioolwaterzuivering in Zutphen een proef om de Kaumera-gel vergaand in te dikken, of te drogen tot poeder.

De toepassing als biostimulant is op dit moment het meest kansrijk. De praktijktests van de afgelopen jaren gaven goede resultaten en de time-to-market is gunstig. Door de einde afvalstatus die Kaumera in Nederland heeft voor landbouwtoepassingen, kan deze toepassing verder worden ontwikkeld. Het product is de afgelopen jaren in de praktijk getest door Koppert Biological Systems. De resultaten zijn veelbelovend. Gewassen groeien sneller en houden meer nutriënten en water vast. Het product wordt in vloeibare vorm over de gewassen gespoten. Het gebruik van Kaumera als biostimulant is overigens nog niet overal toegestaan. Van Doornik: “In alle Europese lidstaten heb je te maken met andere regelgeving. Dat maakt het ingewikkeld omdat we met Kaumera internationaal opereren.”

Het bijzondere aan Kaumera is dat het een nieuwe grondstof is die uit het afvalwater gehaald wordt. Het is een product dat op zichzelf waarde heeft. “We zien grote voordelen voor het gebruik van Kaumera”, zegt Van Doornik. “Nereda zuiveringsinstallaties worden wereldwijd verkocht en het zou natuurlijk prachtig zijn als deze zuiveringen lokaal biostimulanten kunnen produceren. Zo wordt het zuiveren van water rendabeler.”

Kaumera is een duurzame grondstof met een aantal unieke eigenschappen. Zo kan het water vasthouden, maar ook afstoten en het werkt brandvertragend. Hierdoor zijn er veel verschillende toepassingen mogelijk, bijvoorbeeld in de tuinbouw, de papier- en de betonindustrie. Het kan worden gebruikt als verdikkings- of verlijmingsmiddel, als coating of als stabilisator. In het Maori betekent Kaumera kameleon. Een goed gekozen naam voor een grondstof met zoveel verschillende eigenschappen. Tegelijkertijd is die veelzijdigheid een uitdaging bij het vermarkten van het product. Alle mogelijke toepassingen moeten worden gerankt om de meest kansrijke markten te selecteren. En vervolgens moet het product dan verder worden afgestemd op de specifieke wensen van doel en doelgroep. Zo ontstaat er een samenspel tussen productontwikkeling en marktontwikkeling; Op welke markt komt de focus te liggen en wat moet er op technisch vlak nog onderzocht en ontwikkeld worden om deze markt zo goed mogelijk te bedienen?

De mobiele Kaumera installatie is ontmanteld en wordt geladen in Utrecht

De Kaumera-installatie in Portugal (zie kadertekst)

“We willen met meerdere waterschappen gaan samenwerken om voldoende Kaumera voor de Nederlandse markt te kunnen produceren”, stelt Van Doornik. “We hebben nu twee productielocaties, in Epe en in Zutphen. Daarmee zitten we snel aan onze maximale productiecapaciteit. We hopen in de toekomst nieuwe productielocaties te realiseren. Tot nu toe hebben de waterschappen Vallei en Veluwe en Rijn en IJssel het voortouw genomen in de ontwikkeling en de productie van Kaumera. Daarbij kregen we steun van een groep andere Nederlandse waterschappen. We zijn nu aan het kijken of het mogelijk is de samenwerking met hen uit te breiden. We zijn ook bezig de organisatie rond Kaumera anders in te richten. We willen met een dedicated team aan de slag gaan met het bewerken van de markt. Tot dusver waren veel collega’s slechts voor een beperkt aantal uur per week betrokken bij dit project. Nu zijn we in de fase gekomen waarin Kaumera alle aandacht gaat krijgen die het verdient.”

De ontwikkeling van Kaumera is het resultaat van een samenwerking tussen Royal HaskoningDHV, TU Delft, STOWA, Waterschap Vallei en Veluwe, Waterschap Rijn en IJssel, biotechnologiebedrijf Chaincraft en de Energie- en Grondstoffenfabriek (EFGF). STOWA en deze waterschappen werkten ook mee aan de ontwikkeling van de onderliggende Nereda zuiveringstechnologie.

Kaumera, een stof die wordt gewonnen uit het slib van de zuiveringstechnologie Nereda, is klaar om op grotere schaal in de landbouw te worden toegepast als biostimulant. Biostimulanten versterken de groei en de weerstand van planten, wat leidt tot lagere plaag- en ziektedruk in gewassen en een hogere opbrengst. Dankzij de einde afvalstatus mag het product nu overal in Nederland worden gebruikt. “We staan aan de vooravond van een grote opschaling”, vertelt coördinator van het markt ontwikkelteam Joep van Doornik van Waterschap Vallei en Veluwe.