De strategienota ‘Energie in Synergie!’ van STOWA kreeg in 2023 een update. De update kwam voort uit het feit dat het politiek-maatschappelijk veld de afgelopen jaren flink is veranderd en de (water)wereld alsmaar complexer wordt. De looptijd van de aangepaste nota werd met twee jaar verlengd, tot en met 2025.
Elke vijf jaar bezint STOWA zich in de strategienota op haar rol bij de opgaven waar regionale waterbeheerders voor staan. De vorige nota liep eind 2023 af. In plaats van een compleet nieuwe strategienota op te stellen, koos het bestuur voor een update en het verlengen van de looptijd van de nota. Met een reden. Directeur Joost Buntsma gaat in de zomer van 2024 met pensioen, vier van de zeven bestuursleden vertrokken en ook binnen het bureau zijn er personeelswisselingen op komst. “Om de nieuwe directeur en de bestuursleden de ruimte te geven hun rol te pakken, kijken we in deze update in plaats van vijf jaar, maar twee jaar vooruit”, legt STOWA bestuursvoorzitter Geert-Jan Ten Brink uit. De bestuursvoorzitter blijft zelf tot 2026 aan en zal alle personeelswisselingen dus van dichtbij meemaken.
In de update geeft STOWA invulling aan nieuwe ontwikkelingen en veranderende kennisbehoeften. Dat gebeurt aan de hand van de thema’s klimaatadaptatie, waterveiligheid, waterkwaliteit, energietransitie, circulaire economie en digitale transformatie. Voor het succesvol aangaan van alle uitdagingen in, en aanpalend aan het waterbeheer blijft (vak)inhoudelijke kennis en kunde nog altijd noodzakelijk, stelt de nota. Maar deze kennis en kunde reiken vaak verder dan een enkel werkveld van de waterbeheerders. Vandaar dat STOWA zoekt naar een meer integrale aanpak van de bestaande onderzoeksgebieden. Voor het oplossen van de wateropgaven zijn bovendien in toenemende mate aanvullende kennis en vaardigheden nodig uit het zogenoemde gammadomein: gedragsbeïnvloeding, onderhandelingsvaardigheden, overtuigingskracht, etc. Want we weten vaak al wel wat we moeten doen, maar niet zo goed hoe we het met veel verschillende belanghebbenden voor elkaar moeten krijgen.
In de nieuwe strategienota staat ook dat STOWA de komende jaren de banden met kennisinstellingen in het buitenland zal versterken. Om kennis te brengen, maar zeker ook om kennis en kunde te halen. Bijvoorbeeld met het oog op klimaatverandering.
De update kwam op een bijzondere manier tot stand. In het voorjaar van 2023 organiseerde STOWA een aantal Strategische Toekomstateliers Waterbeheer, de zogenoemde STAWA’s, waar jonge en ervaren waterprofessionals nadachten over de toekomst van het regionale waterbeheer. Dit als input voor de strategienota. Hoewel de technische kanten van het waterbeheer niet onbesproken bleven tijdens deze toekomstateliers, voerden gesprekken over samenwerking, gedragsverandering en governance de boventoon. Zowel voor STOWA als voor de sector een signaal dat we meer aandacht moeten hebben voor deze onderwerpen. Dit signaal is duidelijk teruggekomen in de strategie-update.
De update van de Strategienota in quotes
1.
Waterbeheer is inmiddels bijna onlosmakelijk verbonden met klimaatopgaven en de zorg voor natuur en landschap; de watersector raakt hierdoor steeds meer geïntegreerd met andere maatschappelijke sectoren. Dit heeft ook zijn weerslag op de besturen van de waterschappen. Die worden politieker, met de daarbij behorende verschillen in visies en perspectieven. Dat maakt feiten, kennis en onafhankelijkheid alleen maar belangrijker.
2.
De opgaven voor waterbeheerders zijn niet los te zien van de opgaven in andere sectoren. Denk aan de woningbouwopgave, de stikstofproblematiek, de uitdagingen voor landbouw en industrie, de achteruitgang van ecosystemen, biodiversiteit en dreigende drinkwatertekorten.
3.
Van alle vraagstukken en uitdagingen die de deelnemers (aan de voorbereidende strategiesessies, red.) benoemden, gaan de meeste niet over technische kwesties uit het bèta-domein, maar over bewustwording, besluitvorming, communicatie, gedrag en samenwerking.
4.
Bèta-georiënteerde kennisvragen gaan over optimaliseren (adaptief, incrementeel: hoe kan het beter?), terwijl de gamma-georiënteerde vragen draaien om transformeren (systeemsprong, trendbreuk: hoe kan het anders?).
5.
Hoe zou een concept als true value pricing doorwerken voor het waterbeheer? En hoe krijg je de consument zover dat deze bereid is om de true value te betalen?
6.
Kennis en innovatie zijn niet vrijblijvend!
7.
Om de integraliteit van het werk nog meer te borgen, wil STOWA de komende jaren nog vaker gezamenlijke overleggen organiseren over speciale onderwerpen.
8.
STOWA biedt ruimte aan bedrijven om met STOWA onderzoek te doen naar veelbelovende innovaties.
9.
Kennis krijgt pas waarde als het wordt toegepast. Het doel is pas bereikt als de ontwikkelde kennis wordt gebruikt bij de uitvoering van het waterbeheer. Het handelingsperspectief van de waterbeheerders staat centraal.
10.
We besteden specifiek aandacht aan de jonge waterbeheerders.
Strategie
Update STOWA strategienota:
van #doedan naar #hoedan
De strategienota ‘Energie in Synergie!’ van STOWA kreeg in 2023 een update. De update kwam voort uit het feit dat het politiek-maatschappelijk veld de afgelopen jaren flink is veranderd en de (water)wereld alsmaar complexer wordt. De looptijd van de aangepaste nota werd met twee jaar verlengd, tot en met 2025.
Elke vijf jaar bezint STOWA zich in de strategienota op haar rol bij de opgaven waar regionale waterbeheerders voor staan. De vorige nota liep eind 2023 af. In plaats van een compleet nieuwe strategienota op te stellen, koos het bestuur voor een update en het verlengen van de looptijd van de nota. Met een reden. Directeur Joost Buntsma gaat in de zomer van 2024 met pensioen, vier van de zeven bestuursleden vertrokken en ook binnen het bureau zijn er personeelswisselingen op komst. “Om de nieuwe directeur en de bestuursleden de ruimte te geven hun rol te pakken, kijken we in deze update in plaats van vijf jaar, maar twee jaar vooruit”, legt STOWA bestuursvoorzitter Geert-Jan Ten Brink uit. De bestuursvoorzitter blijft zelf tot 2026 aan en zal alle personeelswisselingen dus van dichtbij meemaken.
In de update geeft STOWA invulling aan nieuwe ontwikkelingen en veranderende kennisbehoeften. Dat gebeurt aan de hand van de thema’s klimaatadaptatie, waterveiligheid, waterkwaliteit, energietransitie, circulaire economie en digitale transformatie. Voor het succesvol aangaan van alle uitdagingen in, en aanpalend aan het waterbeheer blijft (vak)inhoudelijke kennis en kunde nog altijd noodzakelijk, stelt de nota. Maar deze kennis en kunde reiken vaak verder dan een enkel werkveld van de waterbeheerders. Vandaar dat STOWA zoekt naar een meer integrale aanpak van de bestaande onderzoeksgebieden. Voor het oplossen van de wateropgaven zijn bovendien in toenemende mate aanvullende kennis en vaardigheden nodig uit het zogenoemde gammadomein: gedragsbeïnvloeding, onderhandelingsvaardigheden, overtuigingskracht, etc. Want we weten vaak al wel wat we moeten doen, maar niet zo goed hoe we het met veel verschillende belanghebbenden voor elkaar moeten krijgen.
In de nieuwe strategienota staat ook dat STOWA de komende jaren de banden met kennisinstellingen in het buitenland zal versterken. Om kennis te brengen, maar zeker ook om kennis en kunde te halen. Bijvoorbeeld met het oog op klimaatverandering.
De update kwam op een bijzondere manier tot stand. In het voorjaar van 2023 organiseerde STOWA een aantal Strategische Toekomstateliers Waterbeheer, de zogenoemde STAWA’s, waar jonge en ervaren waterprofessionals nadachten over de toekomst van het regionale waterbeheer. Dit als input voor de strategienota. Hoewel de technische kanten van het waterbeheer niet onbesproken bleven tijdens deze toekomstateliers, voerden gesprekken over samenwerking, gedragsverandering en governance de boventoon. Zowel voor STOWA als voor de sector een signaal dat we meer aandacht moeten hebben voor deze onderwerpen. Dit signaal is duidelijk teruggekomen in de strategie-update.
De update van de Strategienota in quotes
1.
Waterbeheer is inmiddels bijna onlosmakelijk verbonden met klimaatopgaven en de zorg voor natuur en landschap; de watersector raakt hierdoor steeds meer geïntegreerd met andere maatschappelijke sectoren. Dit heeft ook zijn weerslag op de besturen van de waterschappen. Die worden politieker, met de daarbij behorende verschillen in visies en perspectieven. Dat maakt feiten, kennis en onafhankelijkheid alleen maar belangrijker.
2.
De opgaven voor waterbeheerders zijn niet los te zien van de opgaven in andere sectoren. Denk aan de woningbouwopgave, de stikstofproblematiek, de uitdagingen voor landbouw en industrie, de achteruitgang van ecosystemen, biodiversiteit en dreigende drinkwatertekorten.
3.
Van alle vraagstukken en uitdagingen die de deelnemers (aan de voorbereidende strategiesessies, red.) benoemden, gaan de meeste niet over technische kwesties uit het bèta-domein, maar over bewustwording, besluitvorming, communicatie, gedrag en samenwerking.
4.
Bèta-georiënteerde kennisvragen gaan over optimaliseren (adaptief, incrementeel: hoe kan het beter?), terwijl de gamma-georiënteerde vragen draaien om transformeren (systeemsprong, trendbreuk: hoe kan het anders?).
5.
Hoe zou een concept als true value pricing doorwerken voor het waterbeheer? En hoe krijg je de consument zover dat deze bereid is om de true value te betalen?
6.
Kennis en innovatie zijn niet vrijblijvend!
7.
Om de integraliteit van het werk nog meer te borgen, wil STOWA de komende jaren nog vaker gezamenlijke overleggen organiseren over speciale onderwerpen.
8.
STOWA biedt ruimte aan bedrijven om met STOWA onderzoek te doen naar veelbelovende innovaties.
9.
Kennis krijgt pas waarde als het wordt toegepast. Het doel is pas bereikt als de ontwikkelde kennis wordt gebruikt bij de uitvoering van het waterbeheer. Het handelingsperspectief van de waterbeheerders staat centraal.
10.
We besteden specifiek aandacht aan de jonge waterbeheerders.
