volgend artikel
vorig artikel
Op deze ‘congestiekaart’ van Nederland is te zien waar de problemen zich voordoen bij het aanvragen of uitbreiden van een zware netaansluiting, bijvoorbeeld voor extra zuivering. De kleuren - transparant, geel, oranje en rood - geven de respectievelijke transportbeschikbaarheid weer: ‘beschikbaar’, ‘beperkt beschikbaar’, ‘voorlopig niet beschikbaar in afwachting uitkomst congestiemanagement-onderzoek’ en ‘niet beschikbaar, congestiemanagement kan niet worden toegepast’. De arceringen geven aan of er sprake is van toepassing van congestiemanagement. Bron: https://capaciteitskaart.netbeheernederland.nl/
Elektrische-energievoorziening waterschappen:
Deel van de oplossing ligt ‘achter de meter’
De waterschappen willen er zeker van zijn dat ze bij hoogwatercalamiteiten de elektriciteit krijgen die zij op dat moment nodig hebben. Elema: “Veel waterschappen hebben na het hoogwater in december juridische getinte brieven van hun energieleverancier gekregen, omdat zij meer vermogen hadden gebruikt dan ze hadden afgesproken. Opmerkelijk, want we weten allemaal dat we in een land leven waarin het letterlijk pompen of verzuipen is. We merken ook dat netbeheerders steeds kritischer gaan kijken of je alle capaciteit die je hebt gereserveerd ook daadwerkelijk gebruikt. Hun motto is: ‘If you don’t use it, you lose it’. Omdat gemalen onderdeel zijn van vitale processen, zijn die hiervan gelukkig uitgezonderd.”
Op dit moment zijn er nog geen waterschappen volledig energieneutraal. Vallei en Veluwe en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht zijn goed op weg. “Maar bij Amstel, Gooi en Vecht zijn er ook problemen. Onlangs is de rwzi Horstermeer uitgebreid met een vierde zuiveringsstap, maar er is geen uitbreiding verkregen voor de elektriciteitsaansluiting. Er is nu gekozen voor een (minder ideale) operationele oplossing, namelijk aanpassing in de bedrijfsvoering. Dat betekent dat de (nieuwe) ozoninstallatie wordt uitgezet als er een overschrijding van het gecontracteerde vermogen dreigt. Dit zal naar verwachting in minder dan 5 procent van de tijd gebeuren”, vertelt Elema. Het illustreert wel dat netcongestie voor de waterschappen een groot probleem is.
Gelukkig is er ook goed nieuws te melden. Op 5 maart jl. nam de Tweede Kamer unaniem een motie aan over de leveringszekerheid van energie aan de waterschappen. Minister Jetten (Klimaat en Energie) moet met netbeheerders en waterschappen om de tafel om te verzekeren dat waterschappen bij calamiteiten de aansluit- en transportovereenkomst met hun energieleverancier niet na hoeven te komen.
Uitzonderingspositie
De taak van de Unie van Waterschappen is vooral om het probleem bestuurlijk onder de aandacht te brengen. Elema: “We hebben binnenkort een afspraak met alle relevante partners in het kader van een landelijke aanpak van netcongestie, geïnitieerd door het ministerie van EZK. We schuiven daar aan om de positie van de waterschappen uit te leggen. De waterschappen hebben met hun wettelijke taken waterveiligheid en waterkwaliteit een belangrijk maatschappelijk doel met maatschappelijke prioriteit. Daarom willen we hoog op de prioriteitenlijst van de netbeheerder komen bij het verdelen van de beschikbare elektriciteit en de beschikbare aansluitingen. Bedrijven kunnen weggaan, of de productie stilleggen. Die mogelijkheid hebben rwzi’s en gemalen niet.”
In 2040 zullen de rioolwaterzuiveringen naar schatting 30 procent meer energie verbruiken vanwege aangescherpte zuiveringseisen vanuit Europa en de groei van de bevolking. “Uit het onderzoek ‘Energievoorziening, Beschikbaar, Betrouwbaar en Betaalbaar’ (E3B) is gebleken dat de problemen veel groter en urgenter zijn dan ik vooraf had gedacht. Bijna alle waterschappen hebben er in de praktijk al mee te maken. Waterschap Zuiderzeeland kreeg onlangs geen uitbreiding van een elektriciteitsaansluiting voor een zuivering die noodzakelijk was om de riolering voor nieuwbouwhuizen aan te sluiten. Uiteindelijk zijn in die plannen een aantal huizen geschrapt, zodat het wel paste. En dat terwijl we op korte termijn een miljoen nieuwe woningen nodig hebben”, constateert Elema.
Regie op energie
Urgente problematiek
Elema was bij de Unie van Waterschappen verantwoordelijk voor het STOWA-project E3B, geïnitieerd door verschillende waterschappen. De urgentie van het probleem blijkt onder meer uit het feit dat de formatie van het energieteam bij de Unie van Waterschappen met 2,5 fte wordt uitgebreid, onder meer vanwege de netcongestieproblematiek. Dat gebeurt mede met een subsidie vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). “De nieuwe beleidsmedewerkers gaan bij alle waterschappen inventariseren wat de exacte behoefte aan elektriciteit is. Voor nu en in de toekomst. De schattingen die we op dit moment hebben, zijn nog een beetje hapsnap. We moeten echt goed weten waar er problemen voor de waterschappen gaan optreden en of er mogelijkheden zijn om de netcongestieproblematiek te verminderen door slim met hun assets om te gaan.”
Een deel van de oplossing voor netcongestieproblemen ligt de komende jaren ‘achter de meter’. “We gaan samen met STOWA verder onderzoeken wat waterschappen zelf achter hun meter kunnen doen. Bijvoorbeeld flexibel omgaan met elektriciteit, aanschaf van batterijen, stroom delen of slim malen. We kunnen ook onderzoeken of het afvlakken van het piekgebruik voordelen biedt”, vertelt beleidsadviseur Ina Elema van de Unie van Waterschappen.
Deel van de oplossing ligt ‘achter de meter’
Elektrische-energievoorziening waterschappen:
De waterschappen willen er zeker van zijn dat ze bij hoogwatercalamiteiten de elektriciteit krijgen die zij op dat moment nodig hebben. Elema: “Veel waterschappen hebben na het hoogwater in december juridische getinte brieven van hun energieleverancier gekregen, omdat zij meer vermogen hadden gebruikt dan ze hadden afgesproken. Opmerkelijk, want we weten allemaal dat we in een land leven waarin het letterlijk pompen of verzuipen is. We merken ook dat netbeheerders steeds kritischer gaan kijken of je alle capaciteit die je hebt gereserveerd ook daadwerkelijk gebruikt. Hun motto is: ‘If you don’t use it, you lose it’. Omdat gemalen onderdeel zijn van vitale processen, zijn die hiervan gelukkig uitgezonderd.”
Op dit moment zijn er nog geen waterschappen volledig energieneutraal. Vallei en Veluwe en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht zijn goed op weg. “Maar bij Amstel, Gooi en Vecht zijn er ook problemen. Onlangs is de rwzi Horstermeer uitgebreid met een vierde zuiveringsstap, maar er is geen uitbreiding verkregen voor de elektriciteitsaansluiting. Er is nu gekozen voor een (minder ideale) operationele oplossing, namelijk aanpassing in de bedrijfsvoering. Dat betekent dat de (nieuwe) ozoninstallatie wordt uitgezet als er een overschrijding van het gecontracteerde vermogen dreigt. Dit zal naar verwachting in minder dan 5 procent van de tijd gebeuren”, vertelt Elema. Het illustreert wel dat netcongestie voor de waterschappen een groot probleem is.
Gelukkig is er ook goed nieuws te melden. Op 5 maart jl. nam de Tweede Kamer unaniem een motie aan over de leveringszekerheid van energie aan de waterschappen. Minister Jetten (Klimaat en Energie) moet met netbeheerders en waterschappen om de tafel om te verzekeren dat waterschappen bij calamiteiten de aansluit- en transportovereenkomst met hun energieleverancier niet na hoeven te komen.
Uitzonderingspositie
Op deze ‘congestiekaart’ van Nederland is te zien waar de problemen zich voordoen bij het aanvragen of uitbreiden van een zware netaansluiting, bijvoorbeeld voor extra zuivering. De kleuren - transparant, geel, oranje en rood - geven de respectievelijke transportbeschikbaarheid weer: ‘beschikbaar’, ‘beperkt beschikbaar’, ‘voorlopig niet beschikbaar in afwachting uitkomst congestiemanagement-onderzoek’ en ‘niet beschikbaar, congestiemanagement kan niet worden toegepast’. De arceringen geven aan of er sprake is van toepassing van congestiemanagement. Bron: https://capaciteitskaart.netbeheernederland.nl/
De taak van de Unie van Waterschappen is vooral om het probleem bestuurlijk onder de aandacht te brengen. Elema: “We hebben binnenkort een afspraak met alle relevante partners in het kader van een landelijke aanpak van netcongestie, geïnitieerd door het ministerie van EZK. We schuiven daar aan om de positie van de waterschappen uit te leggen. De waterschappen hebben met hun wettelijke taken waterveiligheid en waterkwaliteit een belangrijk maatschappelijk doel met maatschappelijke prioriteit. Daarom willen we hoog op de prioriteitenlijst van de netbeheerder komen bij het verdelen van de beschikbare elektriciteit en de beschikbare aansluitingen. Bedrijven kunnen weggaan, of de productie stilleggen. Die mogelijkheid hebben rwzi’s en gemalen niet.”
Regie op energie
In 2040 zullen de rioolwaterzuiveringen naar schatting 30 procent meer energie verbruiken vanwege aangescherpte zuiveringseisen vanuit Europa en de groei van de bevolking. “Uit het onderzoek ‘Energievoorziening, Beschikbaar, Betrouwbaar en Betaalbaar’ (E3B) is gebleken dat de problemen veel groter en urgenter zijn dan ik vooraf had gedacht. Bijna alle waterschappen hebben er in de praktijk al mee te maken. Waterschap Zuiderzeeland kreeg onlangs geen uitbreiding van een elektriciteitsaansluiting voor een zuivering die noodzakelijk was om de riolering voor nieuwbouwhuizen aan te sluiten. Uiteindelijk zijn in die plannen een aantal huizen geschrapt, zodat het wel paste. En dat terwijl we op korte termijn een miljoen nieuwe woningen nodig hebben”, constateert Elema.
Urgente problematiek
Elema was bij de Unie van Waterschappen verantwoordelijk voor het STOWA-project E3B, geïnitieerd door verschillende waterschappen. De urgentie van het probleem blijkt onder meer uit het feit dat de formatie van het energieteam bij de Unie van Waterschappen met 2,5 fte wordt uitgebreid, onder meer vanwege de netcongestieproblematiek. Dat gebeurt mede met een subsidie vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). “De nieuwe beleidsmedewerkers gaan bij alle waterschappen inventariseren wat de exacte behoefte aan elektriciteit is. Voor nu en in de toekomst. De schattingen die we op dit moment hebben, zijn nog een beetje hapsnap. We moeten echt goed weten waar er problemen voor de waterschappen gaan optreden en of er mogelijkheden zijn om de netcongestieproblematiek te verminderen door slim met hun assets om te gaan.”
Een deel van de oplossing voor netcongestieproblemen ligt de komende jaren ‘achter de meter’. “We gaan samen met STOWA verder onderzoeken wat waterschappen zelf achter hun meter kunnen doen. Bijvoorbeeld flexibel omgaan met elektriciteit, aanschaf van batterijen, stroom delen of slim malen. We kunnen ook onderzoeken of het afvlakken van het piekgebruik voordelen biedt”, vertelt beleidsadviseur Ina Elema van de Unie van Waterschappen.
